واژگانی‌شدگی، چارچوبی برای تبیین فعلِ غیر‌ساده حرکتی در زبان فارسی/ندا ازکیا/فرهاد ساسانی/آزیتا افراشی

  واژگانی‌شدگی، چارچوبی برای تبیین فعلِ   غیر‌ساده حرکتی در زبان فارسی [1]     ندا ازکیا [2]   فرهاد ساسانی [3]   آزیتا افراشی [4]     تاریخ دریافت: 5/10/90   تاریخ تصویب: 18/3/92     چکیده   با توجه به وجود مفهوم حرکت در همه زبان‌های دنیا، برخی از زبان‌شناسان ازجمله لئونارد تالمی تلاش کرده‌اند نشان دهند این مفهوم به شکل‌های مختلف در زبان‌های مختلف رمز‌گذاری می‌شود. بر همین اساس، کوشیده‌اند زبان‌ها را به رده‌های مختلف تقسیم‌بندی کنند. به این ترتیب، خودِ مفهوم حرکت به دو صورت فعل ساده و فعل غیرساده تجلی می‌یابد. با توجه به بحث‌برانگیزبودن مقوله فعل، به‌ویژه فعل غیر‌ساده، در زبان فارسی، در مقاله حاضر تلاش شده است تا توصیفی از فعل‌های حرکتی غیرساده در چارچوب الگوهای واژگانی‌شدگی ارائه شود و از منظری معنایی و شناختی تبیین گردد. بر این اساس، مشخص شد برروی پیوستاری از نهایت واژگانی‌شدگی تا نهایت قمر‌محوری، برخی از فعل‌های غیر‌ساده مانند فعل‌های ساده در قطب واژگانی‌شدگی جای می‌گیرند و بقیه آنها براساس میزان زایایی و رفتار نحوی‌شان، برروی این پیوستار پراکنده می‌شوند.     واژه‌های‌کلیدی: فعل غیرساده، فعل حرکتی، زبان فارسی، واژگانی‌شدگی     [1] نوشته حاضر تقدیم می‌گردد به خاطره استاد گرامی دکتر علی‌محمد حق‌شناس   [2] دانش‌آموخته‌ دکتری زبان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران؛ [email protected]   [3] دانشیار، عضو هیئت علمی دانشگاه الزهراء(س)؛ [email protected]   [4] دانشیار، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی؛ [email protected]